Ernest Rutherford

Konu: Ernest Rutherford Perş. Kas. 20, 2008 11:43 am

Ernest Rutherford (1871-1937)
Yeni Zellenda'ya göç etmi? Iskoçya'l? bir ailenin 12 çocu?undan dördüncüsüydü. Babas? tekerlek yap?mc?s?yd?. Liseyi burslu olarak okudu. Yine burslu olarak devam etti?i Christchurch'teki Canterbury College'tan 1892'de lisans, ertesi y?lda üstün ba?ar?yla yüksek lisans derecelerini ald?.Bir y?l daha okulda kalarak demirin yüksek frekansl? magnetik alanlardaki m?knat?slanma özellikleri üzerinde ara?t?rmalar yapt?.
Ve Hertz'in birkaç y?l önce bulmu? oldu?u elektromagnetik dalgalar? sezebilen bir dedektör yapmay? ba?ard?. 1895' te Ingiltere'ye giden Rutherford, Cambridge Universite'sindeki Cavendish Laboratuvar?' nda J.J Thomson'?n yan?nda çal??maya ba?lad?. Burada elektromagnetizma üzerindeki deneylerini sürdürdü. Ve Hertz dalgalar?n? 3 km uzakl?ktan gönderip almay? ba?ard?. Aral?k 1895'te Wilhelm K. Röntgen'in X ???nlar?n? buldu?unu aç?klamas?n?n ard?ndani Thomson ve Rutherford bu konuda çal??maya ba?lad?lar. Ve X ???nlar?n?n gazlar içinden geçerken çok say?da art? ve eksi elektrik yüklü parçac?k ortaya ç?kmas?na, yani iyonla?maya yol açt???n?, bu parçac?klar? yeniden birle?tirerek nötr atomlar olu?turdu?unu buldular. Rutherfor ayr?ca bu iyonlar?n h?z?n? ve birbirleriyle birle?erek yeniden gaz molekülleri olu?turma süresini belirlemeye yönelik bir yöntem geli?tirdi. Iyonla?ma gücü yüksek olan ama kolayl?kla so?urulabilen ???n türünü alfa ???nlar?, daha az iyonla?maya yol açan, ama girim gücü daha yüksek olan ???nlar? da beta ???nlar? olarak adland?rd?. 19. yüzy?l?n sonuna gelinirken pek çok bilim adam? art?k fizikte gerçekle?tirilecek bir yenilik kalmad??? kan?s?ndayd?. Ama Rutherford üç y?l gibi k?sa bir süre içinde tümüyle yeni bir fizik dal? ortaya ç?kard?: Radyoaktiflik. Radyoaktifli?in bir elementin atomlar?n?n ba?ka bir elementin atomlar?na kendili?inden dönü?me süreci oldu?u sonucuna vard?. Maddenin de?i?mezli?i kavram?na s?k? s?k?ya ba?l? birçok bilim adam? bu görü?e kar?? ç?kacak, ama Rutherford'un görü?lerinin do?rulu?u k?sa sürede anla??lacakt?. Bu büyük ba?ar? üzerine Rutherford 1903'te Royal Society 'nin üyeli?ine seçildi.Ertesi y?l ayn? kurumun Rumford Madalya's?yla ödüllendirildi. Alfa ???nlar?n?n elektrik ve magnetik alanlarda sapmaya u?rad???n? 1903'te belirleyen Rutherford, sapman?n yönünü inceleyerek, bu ???nlar?n art? elektrik yüklü parçac?klardan olu?tu?u sonucuna vard?. Ayr?ca bu parçac?klar?n h?z?n? ve elektrik yükü/kütle oran?n? ölçmeyi ba?ard?. Rutherford'un 1911'de geli?tirdi?i atom modeli onun bilime en büyük katk?s?d?r. Alfa parçac?klar?n?n ince metal levhalardan geçi?ini inceleyen Rutherford, alfa parçac??? art? yüklü oldu?undan, levhadan geçi?i s?ras?nda metal atomlar?ndaki art? yüklerin itici etkisiyle sapmaya u?rayaca??n?, ama parçac???n kütlesi çok büyük oldu?u için, bu sapmalar?n çok küçük olaca??n? dü?ünüyordu. Yap?lan deneylerde alfa parcaç?klar?n?n gerçekten de genel olarak çok küçük sapmalar gösterdi?i, ama arada büyük aç?larla sapan parçac?klar?nda bulundu?u, hatta bazen bir parçac???n hareket yönünü de?i?tirip geriye döndü?ü gözlendi. Böylesine büyük kütleli alfa parçac???n? bu kadar sapt?rabilmesi için atomdaki bütün art? yüklerin ve kütlenin çok küçük bir hacme yo?unla?m?? olmas? gerekiyordu. Rutherford'un bu görü?ten yola ç?karak olu?turdu?u model Rutherford atom modeli yada çekirdekli atom modeli olarak adland?r?l?r. 1908'de Nobel Kimya ödülünü alan,1914'te kendisine sir unvan? verilen Rutherford, 1922'de Royal Society'nin en büyük ödülü olan Copley Madalyas?' yla ödüllendirildi. 1925'te kurumun ba?kanl???na seçildi.

» Ernest Orlando Lawrence